حساسیت به آجیل
حساسیت به آجیل (مانند بادام، بادام‌زمینی، گردو و سایر مغزیجات) یکی از رایج‌ترین انواع آلرژی‌های غذایی در میان کودکان و بزرگسالان است که در برخی موارد می‌تواند واکنش‌های شدید و خطرناکی به دنبال داشته باشد. درست است که این مغزیجات خوش‌طعم، یک تنقلات سالم برای تمامی سنین محسوب می‌شوند، اما بدن همه افراد قادر به تحمل آن‌ها نیست. پس اگر شما هم می‌خواهید بدانید که آیا آجیل حساسیت زاست و با علائم و رویکردهای درمانی حساسیت به آجیل بیشتر آشنا شوید، تا انتها با ما همراه باشید.
آلرژی به اجیل چیست؟
آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن، که اغلب برای مقابله با عفونت‌ها عمل می‌کند، به ماده‌ای به نام آلرژن واکنش بیش از حد نشان دهد. آلرژن در هر فردی می‌تواند متفاوت باشد، اما در بعضی از افراد آجیل‌ها هم می‌توانند آلرژن باشند و واکنش آلرژیک ایجاد کنند. در این شرایط زمانی که بدن با آجیل تماس پیدا می‌کند، سلول‌ها ماده‌ای به نام هیستامین ترشح می‌کنند که باعث ورم و بروز علائم مختلف می‌شود.
علائم حساسیت به آجیل
حتی مقدار بسیار کمی از آجیل نیز می‌تواند واکنش آلرژیک ایجاد کند. در ادامه به برخی از علائم حساسیت به اجیل اشاره کرده‌ایم که ممکن است در عرض چند ثانیه بروز پیدا کنند:
- جوش‌های قرمز و خارش‌دار (کهیر)
- سوزش یا خارش در ناحیه دهان
- ورم صورت، دهان، گلو یا سایر بخش‌های بدن
- مشکل در بلعیدن
- خس‌خس سینه یا تنگی نفس
- احساس سرگیجه و سبکی سر
- حالت تهوع بعد از خوردن آجیل
- درد شکم یا اسهال
مصرف آجیل، همچون برخی دیگر از آلرژی‌های غذایی، می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود. آنافیلاکسی واکنشی شدید و مهلک است بنابراین اگر فرد دچار هر یک از علائم زیر شد، فورا با آمبولانس تماس بگیرید:
- احساس سبکی سر یا غش
- مشکلات تنفسی، مانند نفس‌های سریع یا کم عمق
- خس‌خس سینه
- تند شدن ضربان قلب
- پوست سرد و مرطوب
- سردرگمی و اضطراب
- افتادن یا از دست دادن هوشیاری
- سوزش در دست‌ها، پاها، لب‌ها یا پوست سر
کدام آجیل حساسیت زاست
حساسیت به بادام‌زمینی رایج‌تر از حساسیت به بقیه آجیل‌ها است و معمولا سبب بروز واکنش‌های شدیدتری می‌شود. البته در اینجا به برخی دیگر از آجیل های حساسیت زا اشاره کرده‌ایم:
- بادام
- فندق برزیلی
- بادام هندی
- فندق
- ماکادمیا
- پسته
- گردو
تشخیص حساسیت اجیل
از آنجایی که حساسیت به آجیل ها می‌تواند واکنش‌های خطرناکی ایجاد کند، تشخیص دقیق این عارضه ضروری است. پزشک در اولین مرحله، با گرفتن شرح حال پزشکی، درباره واکنش‌های آلرژیک قبلی و سابقه خانوادگی آلرژی از شما سوال می‌پرسد. سپس ممکن است از آزمایش‌های زیر استفاده کند:
تست پوستی پریک
تست پریک برای بررسی حساسیت پوستی به آجیل انجام می‌شود. در این تست، پزشک مقدار بسیار کمی از آلرژن را روی پوست قرار می‌دهد و روی پوست خراش جزئی ایجاد می‌کند. اگر بدن به آن ماده حساس باشد، محل آزمایش متورم یا قرمز می‌شود که نشان‌دهنده وجود آلرژی است.
آزمایش خون
آزمایش خون برای بررسی وجود ایمونوگلوبولین E (IgE) انجام می‌شود. IgE نوعی پادتن است که در صورت حساسیت بدن به آلرژن تولید می‌شود و می‌تواند باعث بروز علائم آلرژیک شود. وجود این پادتن نشان می‌دهد که بدن به یک ماده خاص حساس است.
آزمون تحمل غذایی تحت نظارت
اگر آزمایش‌های قبلی اطلاعات مناسبی فراهم نکنند، ممکن است پزشک برای بررسی رابطه آجیل و آلرژی، آزمون تحمل غذایی تحت نظارت را توصیه کند. در این تست، مقدار کمی از ماده غذایی مشکوک به آلرژی در دوزهای افزایشی و تحت نظارت دقیق پزشک در مطب یا مراکز تخصصی، به بیمار داده می‌شود تا واکنش او ارزیابی شود. در طول این آزمایش، باید داروها و تجهیزات اورژانسی در دسترس باشند.
درمان حساسیت به آجیل
بهترین راهکار برای درمان آلرژی به آجیل ها، پرهیز از مصرف آجیل و تمام محصولات حاوی آن است. با این حال اگر به اشتباه در معرض آلرژن قرار گرفتید، اقدامات زیر می‌تواند سودمند باشد:
مصرف آنتی‌هیستامین
در صورت واکنش خفیف هر چه سریع‌تر یک قرص آنتی‌هیستامین مصرف کنید. بهتر است همیشه این دارو را در دسترس داشته باشید تا در شرایط لزوم، از آن برای درمان خانگی حساسیت به آجیل استفاده کنید. آنتی‌هیستامین‌ها با مهار اثر هیستامین (ماده‌ای که در زمان آلرژی در بدن آزاد می‌شود) عمل می‌کنند و معمولا طی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه اثرات خود را آغاز می‌کنند.
تزریق آدرنالین (اپی‌نفرین)
در صورت واکنش شدید (آنافیلاکسی) از تزریق آدرنالین استفاده کنید و سریعا با آمبولانس تماس بگیرید. در آمبولانس یا بیمارستان از دستگاه‌های اکسیژن برای کمک به تنفس، داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب، و آنتی‌هیستامین برای مقابله با واکنش آلرژیک استفاده می‌شود.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی نوعی درمان نوین است که با دادن مقادیر کم آلرژن و افزایش تدریجی آن، باعث ایجاد تحمل در بدن می‌شود. این روش اخیرا برای درمان آلرژی به بادام‌زمینی هم استفاده می‌شود. داروی پالفورزیا (Palforzia) نوعی ایمونوتراپی برای درمان حساسیت به آجیل در کودکان ۴ تا ۱۷ ساله است که با دوز کم شروع شده و زیر نظر پزشک افزایش می‌یابد. البته این درمان هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
نتیجه گیری
حساسیت به آجیل نوعی واکنش غیرارادی سیستم ایمنی در برخی افراد است که می‌تواند علائمی نظیر ورم صورت و بدن، کهیر، مشکلات تنفسی، استفراغ و حتی آنافیلاکسی را به دنبال داشته باشد. به همین خاطر، آگاهی از این عارضه و راهکارهای کنترل آن، نقش مهمی در کاهش خطر بروز واکنش‌های شدید دارد. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می‌توانید با مراجعه به متخصص آلرژی و استفاده صحیح از داروهایی مانند آنتی‌هیستامین یا آدرنالین، مدیریت بهتری روی حساسیت خود داشته باشید.
سوالات متداول
آیا حساسیت به آجیل در نوزادان هم رخ می‌دهد؟
بله، آلرژی به آجیل یکی از شایع‌ترین آلرژی‌ها در نوزادان و کودکان است. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که معرفی مواد غذایی حساسیت‌زا مانند بادام‌زمینی در ۱۲ ماه اول زندگی، می‌تواند احتمال بروز آلرژی را کاهش دهد. بنابراین، می‌توانید با مشورت پزشک و به صورت کنترل شده این مواد را به رژیم غذایی نوزاد اضافه کنید تا از بروز آلرژی‌های غذایی جلوگیری کنید.
آیا حساسیت به آجیل در کودکان قابل بهبودی است؟
بله احتمال بالایی وجود دارد که فرزند شما از این حساسیت بهبود پیدا کند. حدود ۲۰ درصد از کودکان تا زمانی که به سن نوجوانی برسند، از حساسیت به بادام‌زمینی بهبود پیدا خواهند کرد. البته این آمار در مورد سایر انواع آجیل کمی کمتر است.
آیا باید همیشه دستگاه تزریق خودکار آدرنالین (اپی‌نفرین) را همراه داشته باشم؟
بله، افرادی که دچار حساسیت شدید به آجیل هستند باید همیشه دستگاه تزریق خودکار آدرنالین را همراه داشته باشند تا در صورت بروز واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) بتوانند سریعا با کمک آن، جان خود را نجات دهند. استفاده از این دستگاه‌ها خیلی ساده است و خود فرد یا نزدیکان او می‌توانند در صورت آموزش دیدن توسط پزشک، تزریق را انجام دهند.
