آجیل‌ها از جمله میان‌وعده‌های خوش‌طعم و سرشار از مواد مغذی هستند که گنجاندن آنها در برنامه غذایی روزانه می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت و افزایش انرژی داشته باشد. اما چیزی که کمتر به آن توجه می‌شود، طبع آجیل ها است؛ یعنی گرم بودن، سرد بودن یا معتدل بودنشان از نگاه طب سنتی. دانستن طبع هر آجیل کمک می‌کند که بتوانیم انتخاب بهتری داشته و از بروز مشکلاتی مثل جوش، دل‌درد یا بی‌حالی جلوگیری کنیم. زمانی که بدن فرد، طبع خاصی دارد، باید بیشتر به طبع آجیل انتخابی دقت کند. در این مقاله با طبع انواع آجیل آشنا شده و یاد می‌گیرید کدام مغزیجات بیشتر به بدنتان می‌سازد. این اطلاعات ساده، می‌تواند تاثیر زیادی روی سلامت و حال خوبتان بذارد.
طبع آجیل ها گرم است یا سرد
در گذشته، آجیل‌ها همیشه به عنوان خوراکی‌هایی با طبع گرم دسته‌بندی می‌شدند. اما جالب است بدانید که همه آجیل‌ها در دسته خوراکی‌های گرم قرار نمی‌گیرند و برخی از آنها ممکن است طبع سرد یا حتی معتدل داشته باشند. در ادامه به طبع انواع آجیل ها پرداخته‌ایم:
طبع گردو
طبع گردو گرم و خشک است و به عنوان یکی از مغزیجات خوش‌طعم، انتخابی مناسب برای افرادی که سردی مزاج دارند محسوب می‌شود. این آجیل طبع گرم، تاثیرات مثبتی روی مشکلات کلیوی، اختلالات مجاری ادراری و سرفه‌های مزمن دارد و به کاهش خستگی و استرس نیز کمک می‌کند.
طبع بادام هندی
بادام هندی طبعی گرم و خشک دارد و مصرف متعادل آن برای افرادی با مزاج گرم مناسب است. البته افرادی با طبع سرد بهتر است مقدار بیشتری از آن را مصرف کنند. در طب سنتی از بادام هندی برای کمک به درمان دیابت، کاهش کلسترول، بهبود سلامت قلب، رفع مشکلات گوارشی، بهبود بیماری‌های پوستی و برخی اختلالات دیگر استفاده می‌شود.
طبع بادام زمینی
بادام‌زمینی طبع گرم و تری دارد و برای افرادی که مزاج سرد دارند می‌تواند به کاهش سردی و بلغم کمک کند. طبق باور طب سنتی مصرف بادام‌زمینی برای تقویت خون، طحال و ریه‌ها مفید است و به مرطوب کردن پوست کمک می‌کند. با این حال، بادام‌زمینی ممکن است برای سالمندانی که عملکرد گوارشی ضعیفی دارند یا بیمارانی که به تازگی عمل برداشتن کیسه صفرا (کوله‌سیستکتومی) انجام داده‌اند، مناسب نباشد.
طبع فندق و بادام
طبع فندق گرم و خشک است که در طب سنتی از آن برای تحریک اشتها و مقابله با خستگی، لاغری مفرط و ضعف پس از بیماری استفاده می‌کنند. همچنین، مصرف فندق توسط کودکان می‌تواند به رشد سالم آنها کمک کند.
طبع بادام درختی خشک (بادام شیرین) نیز گرم و تر است. مصرف بادام می‌تواند به بهبود سرفه‌های مزمن و رفع بلغم کمک کند. همچنین، بادام به سالمندانی که از یبوست مزمن رنج می‌برند، توصیه می‌شود. از آنجایی که بادام اثر ملین دارد، افرادی که دچار اسهال هستند، باید در مصرف آن احتیاط کرده و مقدار کمتری مصرف کنند.
طبع پسته
طبع پسته و بادام هر دو گرم هستند، اما پسته گرم و خشک و بادام گرم و تر است. پسته می‌تواند یک انتخاب خوش‌طعم برای تامین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز بدن محسوب شود. از پسته در طب سنتی برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله تب، اختلالات گوارشی و التهابات پوستی استفاده می‌شود.
طبع نخود آجیل
یکی از آجیل های با طبع گرم و خشک، نخود آجیل یا همان نخودچی است. این آجیل علاوه بر این که به تنظیم قند خون و تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند، در بهبود سلامت قلب، تقویت سیستم گوارش و کاهش التهاب نیز موثر است. به همین دلیل، به عنوان یک میان‌وعده خوش‌طعم و مقوی شناخته می‌شود.
طبع تخمه ها
تخمه کدو طبع سرد و تری دارد و یک انتخاب عالی برای افرادی که گرم مزاج هستند در نظر گرفته می‌شود. این تخمه می‌تواند به رفع کم خونی، تقویت استخوان‌ها، درمان اختلالات خواب و حفظ سلامت قلب کمک کند. علاوه بر این، تخمه جابانی (یا ژاپنی) و تخمه هندوانه نیز طبع سرد و تری دارند.
در مقابل، اگر مزاج سردی دارید و می‌خواهید بدانید که کدام تخمه طبع گرم دارد باید بگوییم که تخمه آفتابگردان با طبع گرم خود، گزینه مناسبی برای شما محسوب می‌شود.
بررسی اثرات انواع مغزیجات گرم روی مزاج سرد
مغزیجاتی که طبع گرم دارند با افزایش حرارت داخلی بدن، به بهبود گردش خون، دفع سرمای درونی و تقویت انرژی کمک می‌کنند. این آجیل‌ها برای افرادی با مزاج سرد مناسب هستند و می‌توانند به تسکین علائم زیر کمک کنند:
- سردی دست‌ها و پاها
- احساس سرما در سرتاسر بدن
- اسهال و دل پیچه مکرر
- درد یا ناراحتی معده بعد از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های سرد
- احساس نفخ بعد از غذا
- بی‌حالی مداوم و کمبود انرژی
- درد در ناحیه مفاصل
- احتباس مایعات و تورم (ادم)
اگر هر یک از علائم بالا را دارید، مصرف مغزیجاتی با طبع گرم می‌تواند راهی طبیعی برای بازگرداندن تعادل به مزاج بدن شما باشد.
بررسی اثرات آجیل با طبع سرد روی مزاج گرم
آجیل طبع سرد، اثراتی همچون پاکسازی حرارت و سموم بدن، تقویت عملکرد کبد و ایجاد حس خنکی دارد. این نوع آجیل برای افرادی مناسب است که مزاج گرم دارند. افرادی با مزاج گرم معمولا علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- احساس گرمای بیش از حد در بدن
- تعریق زیاد
- تشنگی مداوم
- یبوست
- احساس سوزش در ناحیه مقعد پس از دفع مدفوع
- احساس اضطراب مداوم
- قرمزی چشم‌ها و صورت
- تحریک‌پذیری
- سردرد
- زخم در دهان یا زبان
- تبخال اطراف دهان
- تند بودن ضربان قلب
- احساس سوزش معده
- ادرار پررنگ
اگر هر یک از علائم بالا را دارید، مصرف اجیل طبع سرد می‌تواند به متعادل‌سازی مزاج و کاهش علائم کمک کند.
آیا افراد دارای مزاج گرم یا سرد باید از مصرف مغزیجات با طبع مشابه خود پرهیز کنند؟
لزومی ندارد که افراد گرم مزاج یا سرد مزاج به طور کامل از مصرف مغزیجاتی با طبع مشابه خود اجتناب کنند، اما رعایت اعتدال در مصرف، یک نکته کلیدی است که نباید از آن غافل شد.
به عنوان مثال، در صورتی که افراد گرم مزاج در مصرف آجیل‌هایی با طبع گرم زیاده‌روی کنند، ممکن است دچار علائمی مانند جوش، افزایش حرارت بدن و حتی سوزش معده شوند. برای کاهش این اثرات، به این افراد توصیه می‌شود که علاوه بر محدود کردن مقدار مصرف، مغزیجات گرم را همراه با خوراکی‌هایی با طبع سرد مصرف کنند تا تعادل برقرار شود. این خوراکی‌ها می‌توانند شامل سکنجبین، انار، سرکه طبیعی یا ترشی‌های طبیعی باشند.
در طب سنتی، به خوراکی‌هایی که اثرات یک ماده غذایی را کاهش می‌دهند و به تعادل طبع کمک می‌کنند، مصلح گفته می‌شود. مصلح‌ها این امکان را برای بدن فراهم می‌کنند که بدون عوارض متعدد و احتمالی، راحت‌تر با اثرات یک غذا سازگار شود.
از طرف دیگر، اگر افرادی با مزاج سرد در مصرف مغزیجات سرد افراط کنند، ممکن است دچار احساس سرمای درونی، بی‌حالی، کسل بودن و مشکلات گوارشی شوند. این افراد هم باید ضمن رعایت تعادل در مصرف، از مصلح‌هایی مانند عسل، زنجبیل، دارچین یا خرما برای ایجاد تعادل استفاده کنند.
شناسایی طبع انواع آجیل چه اهمیتی دارد؟
غذاهایی که به صورت روزانه مصرف می‌کنیم، نقش مهمی در حفظ تعادل بدن ایفا می‌کنند. در بسیاری از موارد، مشاهده می‌کنیم که بسیاری از بیماری‌ها به خاطر مصرف غذاهای نامناسب ایجاد می‌شوند یا به دلیل مصرف این غذاها، شدیدتر می‌شوند. بنابراین، تشخیص مزاج و ویژگی‌های جسمانی خود، اهمیت زیادی در انتخاب رژیم غذایی مناسب دارد. در صورتی که با مزاج خود آشنایی ندارید، می‌توانید از یک کارشناس با تجربه در طب سنتی کمک بگیرید.
طب سنتی همچنین توصیه می‌کند که در فصول مختلف سال، بر اساس تغییرات آب و هوایی، مصرف غذاهایی با طبع گرم یا سرد را افزایش دهید. به این خاطر که بر اساس آموزه‌های طب سنتی، بدن انسان با محیط اطراف خود ارتباط بسیار نزدیکی دارد و تغییرات آب و هوایی می‌توانند تاثیر مستقیمی روی سلامت انسان داشته باشند.
برای مثال، در فصل تابستان که هوا گرم و خشک است، گرمای محیط می‌تواند باعث افزایش حرارت بدن و کاهش رطوبت آن شود. در این شرایط فرد در معرض خشکی پوست، یبوست و کم آبی بدن قرار می‌گیرد. در چنین موقعیتی، مصرف آجیل‌های با طبع سرد می‌تواند به ایجاد تعادل و کاهش اثرات منفی گرمای محیط کمک کند.
در نهایت، توصیه ما این است که انتخاب آجیل هم مانند سایر خوراکی‌ها، بر اساس مزاج شخصی و فصل انجام شود تا ضمن رعایت تعادل بدن، از خواص مفید این مواد غذایی بیشترین بهره را ببرید.
جدول طبع آجیل ها در یک نگاه
در انتها یک جدول کامل و کاربردی از طبع انواع مغزیجات، آجیل‌ها و تخمه‌ها بر اساس طب سنتی آورده‌ایم تا بدانید هر کدام چه طبعی دارد و برای چه مزاجی مناسب‌تر است.
سوالات متداول
طبع سویا آجیلی گرم است یا سرد؟
طبع سویا آجیل معتدل یا خنثی در نظر گرفته می‌شود، به این معنی که نه گرم و نه سرد است. با این حال پزشکان طب سنتی بر این باورند که طبع آجیل سویا خصوصا زمانی که برشته یا بوداده شود، رو به گرمی می‌رود.
طبع چهار مغز چیست؟
طبع چهار مغز گرم و خشک در نظر گرفته می‌شود البته نسبت گرمی در هر کدام از ترکیبات تشکیل‌دهنده آن می‌تواند متفاوت باشد.
اگر تمایل دارید بدانید آجیل چهار مغز چیست مقاله قبلی پاکدانه را که برایتان لینک کردیم مطالعه کنید.
کدام آجیل طبع گرم دارد؟
بیشتر آجیل‌ها دارای طبع گرم هستند و مصرف آنها به خصوص برای افراد سردمزاج مفید است. از جمله آجیل‌های با طبع گرم می‌توان به گردو، بادام هندی، بادام زمینی، فندق، پسته، نخودچی و تخمه آفتابگردان اشاره کرد. مصرف متعادل این مغزیجات می‌تواند به افزایش انرژی و بهره‌وری، تقویت عملکرد اندام‌ها و بهبود گردش خون کمک کند.
کدام آجیل طبع سرد دارد؟
اگر چه بیشتر آجیل‌ها دارای طبع گرم هستند، اما برخی از آنها طبع سرد دارند. به عنوان مثال، تخمه کدو، تخمه هندوانه و تخمه جابانی از جمله آجیل‌هایی هستند که طبع سرد دارند و برای متعادل‌سازی حرارت بدن در افراد گرم مزاج مفید هستند.
سخن پایانی
شناخت طبع خوراکی‌ها، خصوصا طبع آجیل ها، می‌تواند به حفظ سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود کیفیت زندگی شما کمک شایانی کند. در طب سنتی تاکید شده که هر فرد باید متناسب با مزاج خود و شرایط محیطی، مواد غذایی را انتخاب کند. با در نظر گرفتن این که کدام آجیل سرد است و کدام گرم، می‌توان از فواید این مواد مغذی بهره بیشتری برد. البته به جای حذف کامل مواد غذایی گرم یا سرد، بهتر است با کمک مصلح‌ها تعادل ایجاد کنید و رژیم غذایی متنوع و سالمی داشته باشید.
منابع:
https://www.pingminghealth.com/article/581/warming-and-cooling-characteristics-of-common-foods/
https://food.ndtv.com/food-drinks/do-excess-dry-fruits-and-nuts-heat-up-your-body-1734413
